Nawias diraca umożliwia w mechanice kwantowej przedstawienie wektora stanu
cząstki (układu). Wektory te oznacza się zwykle notacją
.
Oprócz takich podstawowych wektorów, w mechanice kwantowej istnieją również
wektory do nich dualne, oznaczane
. Są to wektory zupełnie innego
rodzaju (w przestrzeni Hilberta konstruuje się je przez transpozycję wektora
zwyczajnego i sprzężenie zespolone jego wartości).
Ważną rzeczą, łączącą wektory dualne i zwykłe jest iloczyn skalarny, który
jest dla nich dobrze określony i oznaczany symbolem
. W
szczególności, można tak obliczyć normę wektora, używając zapisu
. W notacji tej można doszukać się ostrych nawiasów
odmykających i domykających, stąd wektory
nazywa się bra, a
wektory
, ket (razem bracket, nawias).
Wektory te można reprezentować poprzez wartości składowych w bazach wektorowych, np.
| (6.1) |
Powyższe równanie umożliwia wyprowadzenie ważnej własności rachunku
bracketowego. Obliczając powyżej
, uzyskujemy bowiem
| (6.2) |
(wynika to z obustronnego przemnożenia przez
i ortonormalności bazy
, gdzie
.
Podstawiając tak obliczony współczynnik
do wzoru na wektor
,
uzyskamy
| (6.3) |
Skąd wynika, że człon
, lub ogólniej,
jest operatorem jednostkowym, nie wprowadzającym zmian w wektorze
.
From: Marek Józefowski <marjozef@friko7.onet.pl>
Słowo ,,nawias Diraca'' oznacza też pewne rozszerzenie pojęcia nawiasu Poissona, pojawiające się przy kwantowaniu kanonicznym układów z więzami (osobliwych). Tak więc ,,nawias Diraca'' oznacza dwa kompletnie różne pojęcia.:)