next up previous contents
Next: Kot Schroedingera-o co tu Up: Fizyka kwantowa Previous: Co to jest i   Spis rzeczy

Czy fizyka uważa, że istnieje zjawiska całkowicie losowe czy też mamy ukryty determinizm?

From: "Pawel F. Gora" <gora@if.uj.edu.pl>

Przy blizszej analizie okazuje się, że nie jest to pytanie fizyczne, ale filozoficzne - jest to bowiem nie pytanie o mechanikę kwantową, ale o interpretacje mechaniki kwantowej. Ja osobiście skłaniam się do klasycznej interpretacji kopenhaskiej, wedle której na poziomie kwantowym występuje prawdziwa losowość. Trzeba jednak pamietać, że mechanika kwantowa to nie opis rzeczywistości (takowego nie znamy i, zapewne, znać nie będziemy), ale model rzeczywistości, bardzo zresztą uzyteczny i dający wyniki zgodne z doświadczeniem.

Należy jednak dodać, iż popularne swego czasu teorie zmiennych ukrytych (losowe aspekty mechaniki kwantowej są tylko przejawem statystycznych zachowań wielkiej ilości cząstek deterministycznych, których bezpośrednio obserwować nie możemy) dają przewidywania niezgodne z danymi doświadczalnymi (prace Aspecta na łamaniem nierówności Bella - cholera, który to już raz o tym piszę?). Tak czy siak, indeterminizm na poziomie kwantowym ma najwuraźniej inny charakter niż na poziomie klasycznym: w fizyce klasycznej losowość, modelowanie poprzez procesy stochastyczne, jest tylko protezą naszej nieznajomości i praktycznej niemożliwosci śledzenia zachowań mnóstwa (typowo rzędu $10^{23}$) cząsteczek. Na poziomie kwantowym, jeśli losowość jest tylko protezą (moim zdaniem nie jest), to jest protezą czegoś bardziej subtelnego niż ludzkośc zdołała dotąd wymyśleć - bo nie są to standardowe zmienne ukryte.


next up previous contents
Next: Kot Schroedingera-o co tu Up: Fizyka kwantowa Previous: Co to jest i   Spis rzeczy